Ich habe es nicht gewusst:

Ontbreekt het de top aan een hogere doel en moreel kompas?

Wellicht zonder het zelf te beseffen heeft het Financieel Dagblad een hoge voorspellende waarde als het gaat om belangrijke zaken. Reeds op 15 april 2014 en drie maanden voor de verschrikkelijke MH17 ramp het FD op het gevaar van vliegen boven Rusland en de Oekraïne. (Artikel 15 april 2014, De weg naar Azië leidt bijna altijd over Rusland).
Het “Ich habe es nicht gewusst” liedje dat nadien gezongen werd was een wassen neus. Iedereen die er dicht boven op zat wist het. En toch gebeurde het. A boody shame!

Op 19 september ’15 sloeg het FD wederom de spijker op z’n kop. De weekendkrant opende met “Duitse degelijkheid opent deur naar corruptie”. Een week later ontpopte het Volkswagen schandaal zich. De cultuur bij een van de grootste merken ter wereld bleek dermate hierarchisch dat de top zich onaantastbaar waande en zonnekoning-gedrag ten toon spreidde. Ook hier wordt het lied “Ich habe es nicht gewusst” nu veelvuldig gezongen. En wederom klinkt het zo vals als een bejaarde kanarie.

En het blijft niet bij deze bedrijven: de Russische atletiek federatie, de Duitse voetbalbond, de FIFA, Imtech, een hele zwik woningcorporaties, de NS, allemaal kunnen ze er wat van en wisten ze nergens van.

Wat is het toch dat bedrijven (en dus mensen) het persoonlijk belang en de korte termijn resultaten voorrang geven. Het Waar is het hogere doel gebleven en hebben ze nog wel een moreel kompas?
Dat het hogere doel te vaak ontbreekt is voor mij helder. Als management consultant en “Leef je Merk-belever” zie ik hoe bedrijven het altijd hebben over WAT wel en WAT niet, over winst en verlies en over efficiëntie. Over het ‘Hoe en Waarom’, over cultuur en on purpose zijn gaat het bijna nooit. Dat is abstract en moeilijk en vraagt om bereidheid om je nek uit te steken en te innoveren.

Ontbreekt het morele kompas en de integriteit? Zijn deze mensen echt zo slecht?
Dit is iets wat ik al ‘believer’ in de initiele goedheid van de mens maar moeilijk kan geloven. De omgeving en bedrijfscultuur is van immense invloed op het gedrag en de overtuigingen van individuen. Ooit begonnen de CEO’s bevlogen aan een roeping als ingenieur, financial of productmanager maar op weg naar de top zijn ze het contact met zichzelf kwijtgeraakt. Tegenspraak werd ballast, de druk om te presteren groot en hun gedrag normaal. Maar als je het vermogen om dicht bij jezelf te blijven, oorspronkelijk te denken verliest en je je gedraagt alsof kernwaarden (zoals bij VW: innovative, offering enduring value, responsible) marketingpraatjes zijn die niet voor jou gelden gaat het mis.

Helaas, helaas en een gemiste kans want juist de top heeft de mogelijkheid om ‘game changing’ te opereren. Ze komen in contact met interessante denkers, kunnen hun blik verruimen en hebben een heel bedrijf achter zich staan. Juist zij kunnen een strategische koers uitzetten die klopt en die duurzaam waarde creëert voor afnemers en talent.

Beste bedrijven, managers, politici en marketeers, laat eens merken wie je echt bent, geef jou leven en dat van anderen zin en zorg ajb dat je de moeite van velen waard bent!
Dat is ook voor je bedrijf beter. Reputatie komt immers te voet en gaat met veel paardenkrachten, en dan gaat het pas echt geld en koppen kosten.